Những nền giáo dục chỉ lo luyện trí mà không luyện tâm là những nền giáo dục phản nhân bản. Còn một chục bánh xèo, vài đòn bánh tét, bạn trai có kẻ ăn như không là chuyện thường. Chỉ có ý chí được trui luyện mới biết ăn chịu.
Nhưng phần đông họ nhượng bộ bạn trai về điểm nầy. Tôi đã bàn vấn đề nầy trong Tâm lý bạn gái. Nếu phải phân tích chất ghen giữa hai phái thì có lẽ người ta thấy cách chung có chỗ khác biệt này là ở bạn gái sự ghen nhiều thâm độc hơn.
Hai lối xử thế khác nhau chỉ tại hai cách yêu khác nhau. Vô phước thay bạn gái nào trao thân đổi phận cho họ, đời hôn nhân sẽ là đời lên mốc. Có thứ hạng mất dạy đó.
Họ cũng biết khổ nhăn rằng khi giỡn với tình yêu mà bị gai nhọn vào xương. Rồi họ sẽ có gánh nặng làm chồng, làm cha. Trong mùa giao cảm của thứ tình nầy bạn trai thấy tâm hồn họ nhẹ nhõm.
Họ thương cha mẹ lắm nhưng trong gia đình, mẹ nói gì nghịch ý họ là họ cãi. Một khuyết điểm nặng của bạn gái là không biết tâm lý nầy. Mẹ họ sai làm việc nếu họ không đi là tại họ làm biếng, ham chơi.
Người bạn trai đã bỏ tâm trạng ấu trĩ mà chưa tới tâm trạng lão thành. Cái vui của họ là vui xác thịt đầy sự ồ ạt, lo âu, xao xuyến có khi pha mùi nghi kỵ, ghen tương, oán thù. Và bạn, tôi không trách bạn, chỉ xin bạn đừng quá dè dặt đến bi quan, cũng đừng vội vàng đến cẩu thả.
Tôi không binh vực bạn trai đâu và binh vực chi. Họ mắc cỡ nhưng họ thích bàn chuyện với người đẹp và không gì thú vị cho họ bằng được phái yếu bộc bạch tâm sự và xin họ làm nơi nương bóng. Có kẻ lại yêu cuồng nhiệt và sâu sắc nữa.
Bây giờ lúc nhân cách lớn mạnh, ai nói năng, có thái độ khinh rẻ, bạn trai bất mãn vì thấy lòng tự ái bị tổn thương. Hậu kiếp cũng bị hăm dọa luôn. Triết học dọn đường cho thần học và thần học đưa đến đời sống thánh thiện từ nội tâm.
Bị bạn già hàm trống miệng đem nộp cho kẻ khác, xuyên tạc, mỉa mai, bạn trai đâm ra bi quan, cho đời là giả dối. Thường là bạn trai ở thôn quê, thành phần giai cấp cần lao. Nhưng bây giờ tâm hồn nghe sao bát ngát như sa mạc về đêm.
Coi chừng nhiều cái được thích ưa hay oán ghét theo từng thời đại. Yêu đương vả lại không phải là mua bán sản vật nên không bảo đảm được bằng văn kiện. Tu đây là sự nhận thức sáng suốt về vũ trụ, về nhân sinh, sự tận hiến phải tự ý.